فهرست مطالب
نخ خاب ازجمله اصلی ترین اجزای تشکیل دهنده فرش است و سطحی ترین الیاف فرش محسوب می‌شود؛ وقتی شما به ظاهر فرش نگاه می‌کنید و روی آن دست می‌کشید، در واقع درحال دیدن و لمس کردن نخ خاب آن هستید چراکه نخ‌خاب همان نخ‌های رنگی هستند که لابلای تار و پود فرش قرار می‌گیرند. برخی از نخ خاب به عنوان پرز فرش یاد می‌کنند. هرفرشی که نخ خاب وجود داشته باشد، نخ پود به صورت یک در میان از بین نخ تار عبور داده می‌شود و بستری برای بافت فرش با نخ خاب فراهم می‌شود. البته در فرش‌های ماشینی گلیم استثنا است و نخ خاب ندارد و بعد از به هم تنیده شدن تار و پود، بافت فرش تمام می‌شود. در این مقاله قصد داریم تا شما را با نخ خاب بیشتر آشنا کنیم. پس در ادامه همراه ما باشید تا دراین باره اطلاعات بیشتری کسب کنید.
نقش نخ خاب در انتخاب فرش
نخ خاب نقش بسزایی در میزان کیفیت فرش دارد و در آن تغییرات فیزیکی زیادی ایجاد می‌کند. نخ خاب مهمترین عامل درتعیین راحتی، زیباییو جلوه فرش، و عمرفرش دارد. هرچه نخ خاب ضخیم‌تر و بلندتر باشد، فرش به اصطلاح پاخور بهتری دارد. الیافی که در نخ خاب فرش مورد استفاده قرار می گیرند باید ویژگی های مهمی نظیر مقاومت بالا در برابر پاخور بودن و انعطاف پذیری (برگشت پذیری) بالا و از همه مهم‌تر ثبات رنگ فرش در برابر عواملی مانند نور یا اشعه UV خورشید پشتیبانی کنند. تا به مرور زمان و گذشت سال ها فرش با رفت و آمد و شستشو همچنان قابل استفاده باشد. جنس نخ خاب از انواع پلی پروپیلن ، پلی استر ، اکریلیک ، نایلون ، ویسکوز و است که از میان آن ها پلی پروپیلن ، پلی استر و نایلون پر مصرف ترین الیاف در جهان هستند و به صورت نخ یک سره و یا فیلامنتی در تولید قالی ماشینی استفاده می شود و به همین دلیل به ریسندگی نیازی ندارد ولی الیاف اکریلیک و پشم به صورت الیاف منقطع هستند که برای بافت فرش توسط آن نیاز به ریسیده شدن دارد؛ این درحالیست که بهترین و با کیفیت ترین فرش‌ها با نخ خاب پلی استر و اکریلیک تولید می‌شوند.
ویژگی‌های نخ خاب پلی‌استر
الیاف پلی‌استر با چگالی متوسطی که نسبت به دیگر الیاف دارد، به پشم شباهت دارد، از ویسکوز و پنبه سبکتر و از نایلون، پلی پروپیلن و اکریلیک سنگین تر است. پلی استر بادوام بوده و از استحکام خوبی برخوردار است، امکان افزایش طول آن تاپارگی 40 درصد است. همچنین قابلیت دفع رطوبت بالایی دارد و در مقابل نور خورشید مقاوم است؛ در عین حال عایق خوبی در برابر حرارت مستقیم نیست.
پلی استر علاوه بر زیبایی و درخشندگی و داشتن رنگ‌های زنده، نرمی و لطافت بالاتری نسبت به سایر الیاف دارد و به همین دلیل استفاده از فرش با نخ خاب پلی استر در مکان‌های پر رفت و آمد توصیه نمی‌شود، چراکه پس از مدتی بخاطر برگشت پذیری پایین این نخ، با سفت و کوبیده شدن فرش، همراه خواهد بود.
ویژگی‌های نخ خاب اکریلیک
نخ اکریلیک ازپرکاربردترین نخ خاب‌ها در تولید فرش ماشینی است؛ رنگ پذیری خوبی دارد و در مقابل رطوبت و شستشو، حرارت، سایش و پاخوردگی مقاوم است. نخ اکریلیک پرزدهی و ایجاد حساسیت ندارد و عمرطولانی آن از دیگر ویژگی این نخ محسوب می‌شود. فرش تولید شده با نخ خاب اکریلیک بوی نامطبوع نمی‌دهد، لطافت بیشتر نسبت به سایر الیاف مصنوعی دارد و به دلیل برگشت پذیری بالایی که دارد، برای مکان‌های پرتردد مناسب است. ویژگی های مثبت این نخ و همچنین به علت مشکلات موجود برای تامین مواد اولیه تولید الیاف اکریلیک در ایران و تحریم های اقتصادی و واردات آن از کشور های دیگر ، اکریلیک از قیمت بالایی نسبت به دیگر الیاف برخوردار است و تاثیر مستقیم بر روی قیمت فرش اکریلیک دارد.
ویژگی نخ خاب پلی‌پروپیلن
نخ خاب پل‌پروپیلن از دیگر نخ‌های مصرفی در صنعت فرش بافی است که در فرش های فانتزی و گبه ماشینی بیشترمورد استفاده قرار می‌گیرد. این نخ از نظر جنس و کیفیت بیشتر به نخ‌های پلی استر شباهت دارند و از مقاومت بالایی برخوردارند. از نظر ظاهری براق هستند و ثبات رنگی مناسبی دارند همچنین از مقاومت خوبی دربرابر شستشو، مواد اسیدی و باز برخوردارند. نخ های پلی‌پروپیلن به این دلیل که خاصیت برگشت‌پذیری و انعطاف کمی دارند، در اثر فشار و سایش زودتر از‌بین می‌روند. عدم جذب رطوبت و خشک شدن سریع فرش با نخ خاب پلی‌پروپیلن باعث شده تا در محیط های مرطوب مانند استخر و آشپزخانه (محیط های مرطوب) کاربرد بیشتری داشته باشد.
جمع بندی
همانطور که گفته شد نخ خاب نقش کلیدی و مهمی در فرش ماشینی دارد و بیش از هشتاد در صد فرش ماشینی را نخ خاب آن تشکیل می‌دهد. بنابراین مهم است که برای نخ خاب از چه الیافی استفاده می‌شود. هر چقدر که در تشخیص فرش ماشینی خوب و کیفیت آن مهارت پیدا کنید اما باز هم در مواردی ممکن است دچار اشتباه شوید. بنابراین خرید فرش با شناسنامه و گارانتی و از فروشگاه های معتبر و مورد اطمینان اهیمت زیادی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان ما در ویکی‌فایبر در ارتباط باشید.
